Engin YILDIRIM
CEO (Chief Executive Officer), yönetim kurulundan aldığı hedefi gerçekleştirmek için strateji oluşturup uygulayan; Şirketin bugününü yönetirken yarınını da planlayan ve yönetim kuruluna hesap veren kişidir. CEO, “yöneticilerin yöneticisidir.”
Hedefiniz ne olursa olsun, o hedef ulaşma yolunda her zaman basamakları tek tek çıkmak zorundasınız. Özellikle başarılı bir kariyere sahip olan insanların birçoğu, iş hayatlarının başlangıcında sıradan, hatta oldukça zorlayıcı işler yapmıştır. Dünya’nın en büyük markalarının CEO’luğunu yapan isimler de bu başarılı insanlara dahil. Birçok CEO ilk işlerini sadece biraz para kazanmak için yaptılar, ancak bu işlerden gelecekteki başarıları için kritik olan birçok ders aldılar.
Patronlar arasında yapılan bir araştırma sonucunda ideal bir CEO için “olmazsa olmaz” nitelikler çoğunlukla;
✔ Liderlik,
✔ Dürüstlük,
✔ Güvenirlik
Özelliklerinin ön plana çıktığı anlaşılıyor.
Patrondan patrona değişmekle birlikte araştırmada adı geçen diğer nitelikler şunlardır:
• İşinin ehli olma,
• Etik davranma,
• Çalışkanlık,
• Pazarlama ve iletişim yönünün güçlü olması,
• Değerlere bağlı olması,
• Hızlı karar alabilmesi,
• Disiplinli olması,
• Değişen şartlara uyum sağlayabilmesi,
• İş geliştirme yeteneği,
• Özgüven,
• Hedef odaklılık,
• Yabancı dil bilgisi,
• Şirkete bağlılık,
• Adil olmak,
• Farkındalık yaratabilme,
• Uyumlu çalışabilme,
• Yeniliği takip etmek,
• Yüksek duygusal zeka,
• Analitik düşünme,
• Mütevazılık,
• Vizyon sahibi olmak,
• Pozitiflik,
• Müşteri odaklılık,
• Gelişmiş empati yeteneği
• Güçlü ve etkili iletişim kabiliyeti,
• Entelektüel olma,
• Sosyal olma,
• Müteşebbis ruhlu olması,
• Çözüm odaklı olması,
• Temsil gücü yüksek olması,
• Rakamlara hakimiyet,
• Esneklik,
• Saygınlık,
• Stratejik düşünebilmek,
• Güçlü network,
• Sosyal olmak.
ABD’de 10 yıl süren ve 17 bin veriyi içeren “CEO Genetiği” adında kapsamlı projeye göre, CEO adayını idealmiş gibi gösteren özelliklerle onları gerçekten başarılı yapan özelliklerin pek de örtüşmediği; Gerçek hayatta başarı sağlamış CEO’ların çoğunlukla aşağıdaki dört temel davranışı sergiledikleri anlaşılmıştır:
1. Hızlı karar vermek
Başarılı CEO olmak demek, her zaman önemli kararlar almak demek değildir. Aksine, hızlı, zamanında ve inançla karar almak demektir. İyi bir CEO, kötü bir kararın kararsızlıktan daha iyi olduğunu bilir. Araştırmada, “kararlı” olarak tanımlanan CEO’ların, yüksek performans gösterme olasılıklarının 12 kat daha fazla olduğu görülmüştür.
2. Etkili iletişim
CEO bir işi geliştirirken, onu çalışanlarına ve paydaşlarına anlatır. Bu işin sonuçları itibariyle şirkete, hissedarlara, çalışanlara ve diğer paydaşlara nasıl bir değer yaratacağını açıklar. Bu paylaşım, onların değer zincirine şevkle katılmalarını teşvik ederek işin daha kolay gerçekleşmesine yardımcı olur.
3. Değişen koşullara uyum sağlamak
Başarılı bir CEO, değişen koşullara anında uyum sağlama kapasitesine sahiptir. Bu yetkinliğe sahip CEO’ların 6-7 kat daha başarılı oldukları saptanmıştır. CEO’ların genelde zamanının % 50’sine yakınını uzun vadeye ayırdıkları anlaşılmıştır. Zira uzun vadeye odaklanmak, öncü göstergeleri ve uyarıları erken almalarına sebep olur.
4. İnandırıcı sonuçlar üretme
CEO’nun inandırıcı sonuçlar üretmesi, dört davranış kalıbı içinde en önemli olanıdır. Araştırmada, inandırıcılığı yüksek olan CEO’ların işe alınma olasılıklarının 2 kat, başarılı olma olasılıklarının ise 15 kat olduğu anlaşılmıştır. Patronlar ve yatırımcılar, sözlerini tutan, istikrarlı bir bir şekilde şirkete kar ve değer yaratan CEO’ları tercih ederler.
Sonuç olarak, her ne kadar bu dört özellik ön plana çıkmaktaysa da tüm şirketler için tek bir CEO tipi önermek doğru değildir. Hangi davranış ve özelliklerin daha önemli olduğuna olay bazında; Sektör, şirket ve hatta patron özelinde bakılması daha doğru olur.
Dip Not: Başarılı CEO’ların başarılarının altında hatırı sayılır bir şekilde bilgi ve deneyim yatıyor. Bu yüzden yeni bir işe başlarken veya bir iş kurarken iş dünyasının önemli isimlerinden her zaman öğrenilebilecek bir şeyler var. Bu ilham verici sözler, söz olmaktan çok daha öte bir şekilde hedef ve ideallerimiz için ömür boyu uygulayabileceğimiz öğütler diyebiliriz. İşte o sözlerden bazıları:
* “Mükemmel şirketler ve onların çalışma şekilleri, önce mükemmel yöneticiler ile başlar.” /Microsoft – CEO, Steve Ballmer
* “Eğer sevdiğiniz ve tutkunu olduğunuz bir şeyi yapıyorsanız, her şeyin nasıl işleyeceğini gösteren büyük bir plana ihtiyacınız yoktur.” / Facebook – Kurucu Ortak, Mark Zuckerberg
* “Şuna gerçekten inanıyorum ki, başarılı girişimcileri başarısız girişimcilerden ayıran şey sadece azimdir.” /Apple – Kurucu Ortak, Steve Jobs
* “Çalışmak için ayrı bir zamana ihtiyacınız yoktur; hem özel hem de profesyonel hayatınız 7/24 olmalıdır. Konu, her birine doğru zaman ayırarak her bir günün ne kadar farklı olacağını görmektir.” /Dupont – CEO, Ellen Kullman
* “Başlamak istiyorsan konuşmayı bırak ve işe koyul.” / Disney – Kurucu Ortak, Walt Disney
* “İnsanlar sıklıkla yanlış şeyler üzerine çok fazla çalışıyorlar. Doğru şeyler üzerine çalışmak, çok fazla çalışmaktan daha önemlidir.” / Flicker – Kurucu Ortak, Caterina Fake
* “Yüksek beklentiler her şeyin anahtarıdır.” / Walmart – Kurucu, Sam Walton
* “Aslında kendimizle yarışıyoruz, başkalarının başarısı üzerinde bir kontrolümüz yok.” / Mashable – CEO, Pete Cashmore
* “Bir şirketin kalbi ve ruhu, yaratıcılık ve yeniliktir.” / Walt Disney – CEO, Robert Iger
* “Bir yenilik yaptığınız zaman, insanların size deli gözüyle bakmasına hazır olun.” / Oracle – Kurucu Ortak, Larry Ellison
Bugün artık efsanevi karizmatik CEO’lara rağbet edilmiyor. Onun yerine enerjisiyle insanları sürükleyecek, onlara ilham verecek, alçakgönüllü insanların liderlik etmesi isteniyor. Yüksek dozda testosteron yüklü, her ne pahasına olursa olsun kısa dönemli sonuç almaya odaklanmış, sadece finansal verilere göre şirketi yöneten CEO’ların devri kapandı. Bu tarz CEO’ların yerini anlam odaklı, şirketi değerlerle yöneten, pazarlama ve insan odaklı CEO’lar alıyor.
Hiç şüphesiz her iyi pazarlamacı geleceğin CEO’su olamaz. Ama pazarlama perspektifi olan bir CEO, hem şirketin hem de bütün paydaşların ihtiyaçlarını anlayıp bütün ekosistemin refahını artırmakta daha başarılı olabilir. Bugünün CEO’su, yeni nesil çalışma anlayışını özümsemiş, bütün paydaşların yararına, anlam ve değer odaklı bir iş anlayışıyla çalışan insandır.
